Alcohol – How to quit အရက္ေဘးက ေဝးၾကပါေစ

ဆရာခင္ဗ်ား အစဥ္တစိုက္ဖတ္႐ူ‌ေလ့ လာႏိုင္‌‌ေအာင္ တင္‌‌ေပး‌ေနတာ ‌ေက်းဇူးပါ ခင္ဗ်ား။ အရပ္ထဲမွာ သံုး‌ေနၾကတဲ့ အရက္‌ျဖတ္‌‌ေဆး Chronol (Disulfiram-500 mg) အ‌ေၾကာင္‌းသိလိုပါတယ္ အက်ိဳး၊အျပစ္ နဲ႔ ‌ေသာက္ရမယ္‌့ ပမာဏ၊ ကာလတို႐ွည္ကို ေျပာျပ‌ေပး‌ေစလိုပါတယ္။ ရမ္‌းသမ္‌းၿျပီး ‌ေသာက္ခ်င္သ လို‌ေသာက္‌ ‌ေနၾကတာ ‌ေတြ႔‌ေနရလို႔ပါ။

Disulfiram အရက္ျဖတ္ေဆး ေမးလို႔သာ ဒီေဆးကို နံပါတ္ (၁) ေနရာမွာ ေရးပါတယ္။ တကယ္တန္း စနစ္တက် အရက္ျဖတ္ဘို႔ဆိုရင္ ေအာက္မွာ ေရးထာေတြကို ဖတ္ျပီး လိုက္နာပါ။

(၁) Disulfiram ေဆးကို Antabuse လို႔လဲေခၚတယ္။ အရက္ျဖတ္ေဆးလို႔ဆိုေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ဒီေဆးနဲ႔အရက္ဟာ ရန္သူေတြျဖစ္တယ္။ မတည့္ၾကဘူး။ အရက္မူးေနသူကို ေဆးေပးလို႔ မရဘူး။ ေဆးနဲ႔ အရက္ေတြ႔ၾကရင္ ဓါတ္ျပဳမႈေတြျဖစ္ျပီး မေနႏိုင္ေအာင္ ခံစားရမယ္။ ေဆးနဲ႔အရက္ေတြ႔ၾကရင္ ၅-၁ဝ မိနစ္မွာ မ်က္ႏွာေတြနီျမန္းလာမယ္။ ႏွလံုးခန္ျမန္မယ္။ အသက္ရွဴမဝ ျဖစ္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ေခါင္းထိုး ကိုက္မယ္။ စိတ္ရႈတ္ေထြးမယ္။ သတိလက္လြတ္ျဖစ္မယ္။ ေသြးေလွ်ာက္တာေတြ နည္းမယ္။ အရက္ေသာက္ထားျပီးေနာက္ ၁၂ နာရီအတြင္း ေဆးေသာက္တာနဲ႔ ျဖစ္ေစမယ္။ Disulfiram ေဆးကေန Alcohol cravings အရက္ေသာက္ခ်င္စိတ္ကို မနည္းေစႏိုင္ပါ။ တေန႔မွာ 500 mg ကေန စေပးတယ္။ ၁-၂ ပါတ္ၾကာေပးတယ္။ ေနာက္မွာ 250 mg ေပးတယ္။ ဒီေဆးကို တျခားေရာဂါေတြမွာလဲ သံုးေသးတယ္။ ဝဲ၊ ကင္ဆာ။ Cocaine ကိုကိန္း စြဲေနသူေတြ ျဖတ္ရာမွာလဲ သံုးတယ္။

ေဆးတခုထဲနဲ႔ အရက္ျဖတ္မရပါ။ အထူးကုဆရာဝန္ရဲ႕ စိတ္ပိုင္းျပဳျပင္ေပးမႈနဲ႔ တျခားေဆးေတြ လိုေသးပါတယ္။

(၂) Baclofen (Kemstro, Lioresal, Liofen, Gablofen, Beklo and Baclosan) ေဆးကိုလဲ အရက္ျဖတ္ရာမွာ သံုးရတယ္။ Spasticity ေရာဂါအတြက္လဲသံုးတယ္။ က်ိဳ႕ထိုးတာအတြက္လဲေပးတယ္။ အဓိက အားေကာင္းခ်က္ကေတာ့ Alcohol dependence အရက္ေသာက္ရမွေနႏိုင္တာကိုေရာ Withdrawal symptoms အရက္ျဖတ္လို႔ ခံစားရမွာေတြကို သက္သာေစျပီး Alcohol cravings အရက္ကို ခ်ဥ္ျခင္းတပ္ေနစိတ္ကို ေပ်ာက္ေစမယ္။ အစမွာ တေန႔ကို 80mg ေပးျပီးေနာက္မွာ မနက္ 20mg ၁ ျပား၊ ည 20mg ၁ ျပားေပးတယ္။

(၃) Benfinuron Forte (Benfotiamine, Folic Acid, Methylcobalamin, Vitamin B12, Vitamin B6) ေဆးကိုပါ တြဲေပးသင့္တယ္။ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာေတြေပၚသက္ေရာက္ထားတဲ့ အရက္ဒဏ္ေတြကို ကုစားဘို႔ျဖစ္ပါတယ္။

(၄) Zolpidem (Ambien, Ambien CR, Intermezzo, Stilnox, Sublinox and Zolsana) ေဆးကေတာ့ အရက္ျဖတ္ကာစ အိပ္မေပ်ာ္တာအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။ ေဆးေသာက္ျပီး ၁၅ မိနစ္ဆုိ အစြမ္းျပတယ္။ ၂-၃ နာရီၾကာ အိပ္ေစမယ္။ ညအခ်ိန္ ၁ ျပား၊ ဒါမွမဟုတ္ ၁ ျပားခြဲေပးေလ့ရွိတယ္။

(၅) Lorazepam (Ativan or Orfidal) ထိုးေဆး အရက္ျဖတ္စရက္မွာ လိုမယ္။ Anxiety disorders စိုးရိမ္စိတ္ကို အျမန္သက္သာေစမယ္။ အိပ္ေစမယ္။ ၾကြက္သားေတြေျပေလ်ာ့ေစမယ္။ တက္တာရွိရင္ သက္သာမယ္။ အသားေဆး-အေၾကာေဆး ထိုးေပးႏိုင္တယ္။

(၆) Counseling psychology စိတ္ပညာေပး ေဆြးေႏြးမႈ ခံယူျခင္းဟာ အေရးပါတယ္။ ဆရာဝန္ကေန ေမးမယ္။ လြဲေနတာေတြကို ျပင္ေပးမယ္။ ေဆြးမ်ိဳးမိဘေတြကေန နားခ် ေျဖာင္းဖ်တာနဲ႔ မတူဘူး။ သက္သာလာရင္ စည္းကမ္းခ်က္ေလးေတြ ခ်ေပးမယ္။ အစားအေသာက္၊ အိပ္ခ်ိန္၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ စတာေတြကို အၾကံေပးမယ္။

လူေတြ ဘာလို႔ အရက္ေသာက္ၾကသလဲ HALT ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းတရား ၄ ပါးရွိတယ္။ Hunger ဆာေလာင္ျခင္း၊ Anger ေဒါသထြက္ျခင္း၊ Loneliness တကိုယ္တည္းျဖစ္ျခင္း၊ Tiredness ေမာပမ္းျခင္း၊

အစာစားဘို႔ အားေပးမယ္။ ေဒါသထြက္ရတဲ့အေျခခံကို စစ္ေဆးေမးျမန္းျပီး မထြက္သင့္ဘဲ ထြက္ေနတဲ့ ဒါသကို ရွင္းျပမယ္။ ဥပမာ ေဘာလံုးပြဲမွာ ကိုယ့္အသင္းမႏိုင္ရေကာင္းလားဆိုတဲ့ေဒါသကို ဘယ္လိုနည္း နဲ႔မွ ျပင္မရတဲ့အတူ စိတ္ကို ေအးခ်မ္းမႈနဲ႔ ေနဘို႔ ရွင္းျပမယ္။

တကုိယ္တည္းမေနဘဲ အေဖၚနဲ႔၊ အေဖၚမွာလဲ လူေကာင္းသူေကာင္းနဲ႔သာေရြးျပီးေနဘို႔ ေျပာမယ္။ အရက္ သမား၊ ေဆးသမားေတြကို ရွင္ခန္းျဖတ္ရမယ္။ ဘယ္သူမွမရွိရင္ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းေတြနဲ႔ စကားေျပာပါေလ။

အလုပ္ပင္ပန္းလို႔ ဘီယာေလးေမာ့ခ်င္တာဟာ နည္းလမ္းမွားယြင္း၊ မွားလြန္းတယ္။ နည္းနည္းေလး ဝင္ကာစေတာ့ ဟုတ္သလိုလိုနဲ႔။ ခဏေနေတာ့ အရက္ေသာက္သူ ေမာင္ျဖဴဟာ ေမာင္ျဖဴ မဟုတ္ေတာ့ ဘဲ ေမာင္မဲျဖစ္တာေတာ့မယ္။ မပမ္းမေျပတဲ့အျပင္ ရင္ေမာစရာေတြ စဥ္တိုက္ဆက္တိုက္ လာေတာ့မယ္။ မႈခင္းေတြလဲ က်ဴးလြန္မယ္။ ကိုယ္ကသူမ်ားကို ရန္ျပဳမယ္။ ကိုယ့္ကိုသူမ်ားက ရန္ျပဳမယ္။

အရက္ျဖစ္စရက္ ပထမနဲ႔ ဒုတိယရက္ေတြက အေရးၾကီးတယ္။ ေဆးရံုတက္ကုသဘို႔ လိုႏိုင္ တယ္။ ေသာက္ထားခဲ့တဲ့ အရက္ဓါတ္ (အဆိပ္ဓါတ္) ေတြကို ကိုယ္ထဲကေန ျမန္ျမန္ရွင္းထုတ္ ဘို႔ ေသြးေၾကာထဲေဆးသြင္းတာ လုပ္ရလိမ့္မယ္။ ဆီးေကာင္းေကာင္းသြားရင္ သက္သာလာေတာ့မယ္။

ဒီတပုဒ္မွာ ဒီေလာက္သာ ေရးပါမယ္။ ျမန္မာ လူၾကီး-လူငယ္၊ ေယာက္်ားေလး-မိန္းကေလး အရက္ေဘး ကေဝးၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၉-၁၂-၂ဝ၁၃

Posted in: က်န္းမာေရး, ဗဟုသုတ