အ႐ႈံးထဲက ေနာက္ထပ္အ႐ံႈးေတြ မမ်ားေစဖို႔

Author:
ေဇာ္မင္း

၁၉ရာစု အခ်ိန္ကာလကေန ၂၀ ရာစုရဲ႕ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအထိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆုိတာကို ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕ ဓနႂကြယ္ဝခ်မ္းသာလာမႈနဲ႔ တုိက္႐ိုက္တုိင္းတာေလ့ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆုိလိုတာကေတာ့ နဂိုကထက္ ေငြပိုရွိလာတာမ်ဳိးကိုတုိး တက္တယ္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတယ္လို႔ သတ္ မွတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အရ ခ်မ္းသာလာတာဟာ ျမင္သာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တာေၾကာင့္ ခ်မ္း သာလာတယ္ဆုိတာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတာပဲ လုိ႔ ျမင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခုေခတ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံတစ္ခု လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာတာကို တုိင္း တာတဲ့ေနရာမွာ ေငြေၾကးခ်မ္းသာ လာတာတစ္ခုတည္းနဲ႔ မတုိင္း တာေတာ့ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈဆိုတာ လူနည္းစုလက္ထဲမွာသာ ရွိေန တာေၾကာင့္ပါ။ ဒီမိုကေရစီဘယ္ ေလာက္ထြန္းကားလာသလဲ၊ လူ ေတြ ဘယ္ေလာက္လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ေနထုိင္ႏုိင္ၿပီလဲဆုိတာပါ ခ်ိန္ထိုးလာတယ္။

၁၉၂၉ နဲ႔ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ မ်ားမွာ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီး နဲ႔ ႀကံဳရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လည္း ဆန္ေဈးေတြထိုးက်သြား လို႔ လယ္သမားေတြ ဒုကၡေရာက္ ခဲ့ရသလို လယ္သမားအေရးေတာ္ ပံုနဲ႔ပါ ရင္ဆုိင္ရပါတယ္။ ခ်မ္းသာ ပါတယ္ဆုိတဲ့ အေမရိကန္လို ႏုိင္ငံမ်ဳိးမွာလည္း စက္႐ံုေတြ၊ အလုပ္႐ံုေတြ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ရလုိ႔ လူအမ်ားဒုကၡအႀကီးအက်ယ္ ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်မ္းသာတဲ့လူတန္းစားကေတာ့ ခ်မ္းသာေနၿမဲပါ။ အေဝးျမင္ကြင္းကေန ၾကည့္ရင္ေတာ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႔ ခ်မ္းသာေနဆဲပါ။ ဒါလည္းတစ္ဖက္မွာ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံအတြင္းက သာမန္အေမရိကန္ျပည္သူေတြကေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ေတြျဖစ္ၿပီး ဆင္းရဲမႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရပါတယ္။

၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားေနာက္ ပိုင္းမွာေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို တုိင္းထြာတဲ့ေနရာမွာ ႏုိင္ငံသား ေတြ ဘယ္ေလာက္လြတ္လပ္မႈရွိ သလဲ၊ အေၾကာက္တရားကင္း ကင္းနဲ႔ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ႏုိင္ သလားဆုိတာကိုပါ ပညာရွင္မ်ား အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္လာ ၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ လည္း ႏုိင္ငံေရးစနစ္အရ အဆိုပါ ႏိုင္ငံတစ္ခုဟာ ဒီမုိကေရစီေကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ရဲ႕လား ဆုိတာ ေစာင့္ၾကည့္ခံရပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လည္း တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဒီမုိကေရစီ ဆုိတာ အေတာ္အတန္ေလာက္ပဲ ေကာင္းတယ္။ ဒီမိုကေရစီမ်ား လြန္းရင္ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆုိ ပါတယ္။ ဒီအဆုိကိုေထာက္ခံတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားထဲမွာ တစ္ခ်ိန္က စင္ကာပူရဲ႕ ပထမဆံုးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လီကြမ္ယုဟာ ထိပ္ဆံုးကလို႔ဆို ႏုိင္ပါတယ္။ လီကြမ္ယုက ဒီလို ေျပာပါတယ္။ လူေတြဟာ ထမင္း ဝဝစားရေရးကိုသာ အဓိကထား တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီေတြ၊ လြတ္လပ္မႈေတြဆုိတာ အခုမရ ေသးလည္းကိစၥမရွိ၊ ေနာက္ေနာင္မွလာလည္း ျပႆနာမရွိဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ လီကြမ္ယုသည္လည္း စစ္အာ ဏာရွင္မဟုတ္ေပမယ့္ အရပ္သား အာဏာရွင္ေနာက္တစ္မ်ဳိးပါ။

အဲသလို အေျခအေနမ်ဳိးမွာ စီးပြားေရးေကာင္းဖို႔ကသာ ပထမ၊ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္မႈက ေနာင္မွလာလည္းရတယ္ဆုိတဲ့ သီအိုရီကို ဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ ပညာ ရွင္တခ်ဳိ႕လည္း ရွိေနဆဲျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီအယူအဆမ်ဳိးကို ဆြဲကိုင္တဲ့ပညာရွင္ေတြထဲမွာ အေနာက္တုိင္းပညာရွင္တခ်ဳိ႕ ပါသလို အေရွ႕တုိင္းသားပညာ ရွင္တခ်ဳိ႕လည္း ပါပါတယ္။

အဆုိပါ သီအိုရီကိုဆြဲကိုင္ တဲ့ ပညာရွင္မ်ားက ဒီလိုေထာက္ ျပပါတယ္။ ‘‘ေတာင္ကိုရီးယား ၾကည့္ပါလား။ မူလကအာဏာ ရွင္ပံုစံနဲ႔ သြားခဲ့တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခ်မ္းသာလာတယ္။ ေနာက္ပိုင္း က်မွ ဒီမိုကေရစီကိုကူးေျပာင္းတာ မဟုတ္လား’’လို႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒါ အျပင္ လက္ရွိတ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ကြန္ျမဴနစ္တစ္ပါတီစနစ္နဲ႔ တုိင္း ျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနေပမယ့္ အခု ေနအခါမွာ ဒီမိုကေရစီမရွိေသး ေပမယ့္ ခ်မ္းသာလာၿပီလို႔ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာစူးစမ္းဖို႔လိုလာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕တိုးတက္မႈကို တုိင္းတာတဲ့ေနရာမွာ သီးသီးသန္႔သန္႔တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ထည့္တြက္ဖို႔ဆုိတာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲသလိုသီးသီးသန္႔သန္႔တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ထည့္မတြက္ရင္ စင္ကာပူ၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ တ႐ုတ္ကို နမူနာထားၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ဆုိေပမယ့္ လုပ္တတ္ရင္ ခ်မ္းသာတာပဲ မဟုတ္လားလို႔ ထင္စရာျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းျပည္တုိင္း၊ တုိင္းျပည္တုိင္း ရဲ႕ သီးသီးသန္႔သန္႔တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနအခ်က္အလက္ေတြဟာစင္ကာပူတုိ႔၊ တ႐ုတ္တုိ႔၊ ေတာင္ကိုရီးယားတုိ႔နဲ႔ ထပ္တူက်ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ေျပာရရင္ ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ခ်မ္းသာလာၿပီဆုိေပမယ့္ တ႐ုတ္ျပည္မွာလည္း လူဆင္းရဲေတြ အေျမာက္အျမားရွိေနဆဲပါ။

ဥပမာ အိႏၵိယႏုိင္ငံကိုၾကည့္ လိုက္မယ္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ခု အေနနဲ႔ ကမၻာမွာ ထိပ္တန္းမဟုတ္ ေပမယ့္ ခ်မ္းသာတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လူဦးေရသန္း ေပါင္းတစ္ေထာင့္တစ္ရာမွာ လူ အမ်ားစုက ဆင္းရဲသားေတြပါ။ ဆင္းရဲသားေတြမ်ားေနဆဲဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ သီး ျခားျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ အေျခ အေနျဖစ္ပါတယ္။ လူဦးေရမ်ား လြန္းတယ္၊ လူလူခ်င္း ဇာတ္ခြဲ ျခားတဲ့စနစ္ရွိေနေသးတယ္ဆုိ တာကလည္း ေနာက္ထပ္သီးျခား တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံဟာ တစ္ဖက္မွာျပန္ၾကည့္ ရင္ အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔သြားေနတဲ့ ႏုိင္ငံမဟုတ္ဘဲ ဒီမုိကေရစီထြန္း ကားတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္ေနပါ တယ္။ ႏုိင္ငံသားေတြ လြတ္လပ္ စြာ ေျပာႏုိင္ဆိုႏုိင္တယ္။ သတင္း မီဒီယာေတြ လြတ္လပ္တယ္။ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ႏုိင္ငံေရးပါတီကို မဲထည့္ႏုိင္တယ္၊ ေနာက္ေက်ာကို ေသနတ္နဲ႔ ေထာက္တာမ်ဳိးမရွိ ဘူး။ အတိုင္းအတာတစ္ခုအရ ဥပေဒစိုးမိုးတယ္လုိ႔ ဆိုႏုိင္ပါ တယ္။ ဒီလိုအခ်က္မ်ဳိးေတြက် ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္မွာ မရွိပါဘူး။ စင္ကာပူမွာလည္း မရွိပါဘူး။

လီကြမ္ယုဟာ သူ႔ရဲ႕ သီအို ရီအရ စင္ကာပူႏိုင္ငံကို ေငြေၾကး အရ ခ်မ္းသာတိုးတက္လာ ေအာင္ ေရွ႕ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆုိတာ က ျငင္းလုိ႔မရတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါ တယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီလိုတိုးတက္လာ ရတာကလည္း သီးသီးသန္႔သန္႔ တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနေတြ ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တယ္ဆုိတာ တစ္ဖက္မွာျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ဘယ္ လိုသီးသီးသန္႔သန္႔ တည္ရွိေနတဲ့ အခ်က္ေတြလဲဆိုတာၾကည့္ရ ေအာင္ပါ။

ပထဝီအေနအထားအရ စင္ကာပူႏုိင္ငံဟာ မလကၠာေရ လက္ၾကားမွာတည္ရွိပါတယ္။ အေရွ႕အေနာက္ကမၻာ့ကုန္သြယ္ ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ရွိပါ တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအၿပီး မွာ စင္ကာပူရဲ႕ ပထဝီႏုိင္ငံေရး အေရးပါပံုဟာ အရင္းရွင္ႏုိင္ငံ ႀကီးမ်ားအတြက္ ဟိုေရွးတုန္းက လိုပဲ ဆက္လက္အေရးပါေနတုန္း ပါ။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ စင္ကာပူႏုိင္ငံ ရယ္လို႔ ျဖစ္လာတ့ဲအခါမွာ ကုန္ သြယ္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး အတြက္ အရင္းရွင္ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားရဲ႕ မ်က္ႏွာသာေပးတာကို ခံရပါ တယ္။ ကုန္သြယ္ေရးအထူးအခြင့္ အေရး special trading privileges ေတြ ရရွိခံစားခဲ့ရပါတယ္။ အခု လည္း ရရွိေနဆဲပါ။ ေနာက္တစ္ ခ်က္ကေတာ့ ႏုိင္ငံက ေသးငယ္ တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံႀကီးၿပီး လူမ်ဳိးကြဲ မ်ားျပားတဲ့ႏိုင္ငံေတြထက္ စီမံခန္႔ ခြဲရတာ လြယ္ကူပါတယ္။ ဒီလို ေျပာလိုက္လို႔ စင္ကာပူႏိုင္ငံသား ေတြ ဇိမ္နဲ႔ႏွပ္ေနတယ္၊ အလုပ္ မႀကိဳးစားဘဲ ခ်မ္းသာလာတယ္လို႔ ဆုိလိုတာမဟုတ္ပါ။ သူတို႔ဘက္ က ႀကိဳးစားရမယ့္ကိစၥေတြကို လည္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ ရြက္ႏုိင္တာကေတာ့ ခ်ီးက်ဴးရမွာ ပါပဲ။ ႀကိဳးစားေနတဲ့တစ္ခ်ိန္တည္း မွာလည္း အခြင့္အလမ္းေကာင္း ေတြ သီးသီးသန္႔သန္႔တည္ရွိေန တယ္ဆုိတာကို ေထာက္ျပလိုရင္း ပါ။ လီကြမ္ယုက အာဏာရွင္ဆန္ ဆန္ စီးပြားေရးတစ္ခုတည္းကို ေဇာက္ခ်ၿပီး ဦးေဆာင္ခဲ့လို႔ ေအာင္ျမင္တာျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ သီအိုရီမွာ ဟာကြက္ေတြရွိေန ေသးတယ္ဆုိတာကို ျပန္ေထာက္ ျပတာျဖစ္ပါတယ္။

သီးသီးသန္႔သန္႔တည္ရွိေန တဲ့ အေျခအေနအေၾကာင္းတရား ဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ထပ္ ေလာင္းေျပာလိုပါေသးတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ စင္ကာပူႏိုင္ငံဟာ အခုတည္ရွိေနတဲ့ မလကၠာေရ လက္ၾကားမွာမဟုတ္ဘဲ ေတာင္ ဝင္႐ိုးစြန္းဘက္က တစ္ႏွစ္မွာ ေျခာက္လေလာက္ ေရခဲေနတဲ့ ႏုိင္ငံေလးတစ္ခုဆုိပါစို႔။ စီးပြား ေရးသာ ပထမဆိုၿပီး လီကြမ္ယု ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့သလို တုိးတက္ခ်မ္း သာဖို႔ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား။
ဒါမွမဟုတ္လည္း စင္ကာပူဟာ လီကြမ္ယုရဲ႕ စီးပြားေရးသာ ပထမ ဆိုတဲ့ ေပၚလစီနဲ႔လုပ္တယ္ကိုင္ တယ္ပဲထား တိဗက္ကုန္းေျမျမင့္ က ကုန္းတြင္းပိတ္ႏုိင္ငံေလးတစ္ ခုျဖစ္ေနရင္ေကာ သူ႔ရဲ႕ဒႆန ဟာ မွန္ႏုိင္ပါ့မလား။ အခုခ်မ္း သာေနသလို ခ်မ္းသာဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္ ပါ့မလား။ ဒါေတြက ေမးရမယ့္ ေမးခြန္းေတြပါ။

ဒါေၾကာင့္ အာဖရိကတုိက္ နဲ႔ ေတာင္အေမရိကတုိက္က ႏုိင္ငံေတြကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ျမင္ရတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါ တယ္။ သူတို႔လည္း ႀကိဳးစားခဲ့တာ ပါပဲ။ အခုလည္း ဆက္ႀကိဳးစားေန ဆဲပါ။ ဒါေပမဲ့ စင္ကာပူလုိ၊ ေတာင္ကုိရီးယားလို၊ တ႐ုတ္လို ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာအရ ခ်မ္းသာလာ တဲ့ ႏုိင္ငံဆုိတာ မရွိေသးပါ။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတြင္း က အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္တုိ႔ လည္း ခ်မ္းသာေအာင္ႀကိဳးစားေန တဲ့ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔မွာလည္း သီးသီးသန္႔သန္႔ တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနမ်ားရွိ ေနတာေၾကာင့္ ဟိုႏုိင္ငံမ်ားလို ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာအရ က်ိက်ိတက္ ေအာင္ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြ ျဖစ္မလာေသးပါ။ သို႔ေသာ္ ဒီမို ကေရစီျဖစ္ထြန္းမႈကေတာ့ စင္ ကာပူတုိ႔၊ တ႐ုတ္တုိ႔ထက္ ေရွ႕ကို ေရာက္ပါတယ္။

႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာအရ ခ်မ္းသာ ဖို႔ဆုိတာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာ ရရင္ စက္မႈထြန္းကားမွ ခ်မ္းသာ တာျဖစ္ပါတယ္။ စက္မႈထြန္းကား ဖို႔ဆိုေတာ့ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ အတြက္ နည္းပညာလုိလာပါ တယ္။ နည္းပညာကို ပိုင္ဆုိင္တဲ့ အရင္းရွင္ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားက မမွ်ေဝ ဘဲ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာမ်ားကို မရႏိုင္ပါ။ အဆင့္ျမင့္စက္မႈနည္း ပညာေတြကို လြယ္လင့္တကူရရွိ ဖို႔ဆုိတာက ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အခင္း အက်င္းအရ ကိုယ့္လူဟုတ္၊ မဟုတ္ဆိုတာကလည္း ပါလာျပန္ပါတယ္။ ဒါကလည္း ေနာက္ထပ္တည္ရွိေနတဲ့ သီးသီးသန္႔သန္႔ အေျခအေနတစ္ခုလုိ႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို ေျပာရရင္ အမ်ဳိး မ်ဳိးေသာ ဆက္စပ္ေနတဲ့ကိစၥေတြ ကို မလြဲမေသြထည့္သြင္းစဥ္းစား ရပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ျခင္းကို သြားေနရင္း ဒီမိုကေရစီထြန္းကား ဖို႔အတြက္ ပိတ္ပင္မထားဘဲ ေဆာင္ရြက္တာဟာ ႏိုင္ငံသားတုိ႔ အတြက္ အက်ဳိးမ်ားပါတယ္။ ဆင္းရဲေနတုန္းလည္းျဖစ္၊ ဘယ္ ေတာ့မွ ခ်မ္းသာမွန္းလည္းမသိ ႏိုင္၊ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လည္း မရွိဘူးဆိုရင္ (ရွိေနတဲ့ ဒီမို ကေရစီကလည္း ဟန္ျပသာျဖစ္ ေနရင္)ဒီလုိအေျခအေနမ်ဳိးဟာ ေတာ္ေတာ္စိတ္ပ်က္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ အေျခအေနလို႔သာ ေျပာလိုပါ တယ္။ သူမ်ားနည္းတူ စီးပြားေရး ႏွစ္ခုစလံုး တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာရင္ ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ အဲဒါမွ မဟုတ္ရင္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ေတာ့ တုိးတက္ထြန္းကားဖို႔လုိပါ တယ္။ ႏုိင္ငံသားလူမ်ားစုႀကီး အတြက္ စီးပြားေရးလည္း တုိးတက္မလာသလို ဒီမိုကေရစီလည္း စစ္စစ္မွန္မွန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမလာဘူးဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္အတြက္ အ႐ႈံးထဲက ေနာက္ထပ္ အ႐ႈံးမ်ားကိုသာ ရင္ဆုိင္ၾကရမွာျဖစ္ပါေၾကာင္း။

7day daily

Posted in: သတင္း, ႏိုင္ငံေရး