လူထုက်န္းမာေရး (အသံဝင္ျခင္း)

အသံဝင္ျခင္း၊ အသံပ်က္ျခင္းမွာ အသံအိုးႏွင့္ဆုိင္ေသာ ေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အလြန္ အားနည္းျခင္း၊ အာဟာရဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးအားနည္းျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အသံ ပ်က္ေလ့ရွိသည္။ အသံကို လြန္ကဲစြာ အသံုးမျပဳဘဲ အသံဝင္၊ အသံပ်က္လာလွ်င္၊ ႐ုတ္တရက္ အသံဝင္ လာလွ်င္၊ မၾကာခဏ အသံဝင္တတ္လွ်င္၊ ရက္ၾကာျမင့္စြာ အသံဝင္ အသံပ်က္ေနလွ်င္ ယင္းတုိ႔၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အေၾကာင္းရင္းခံ ေရာဂါဆိုးမ်ား ရွိေနတတ္သည္ကို သတိ ျပဳသင့္သည္။ အသံဝင္ျခင္း သေဘာမွာ စာၾကည့္မ်ားလွ်င္ မ်က္စိေညာင္းလာသည္။ လမ္းေလွ်ာက္မ်ားလွ်င္ ေျခေထာက္ေညာင္း လာသည္။ စကားေျပာဖန္မ်ားလွ်င္၊ က်ယ္ေလာင္စြာ ေအာ္ဟစ္လာ လွ်င္အသံဝင္လာမည္ ျဖစ္သည္။

 +သဘာဝ+

အသံဝင္ျခင္း၊ အသံပ်က္ျခင္းမွာ အသံႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ အသံအိုးေရာင္ျခင္း အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အသံအိုးတြင္ အဆုတ္ေရာဂါပိုး ဝင္ျခင္း၊ ကာလသား ေရာဂါေၾကာင့္ အသံအိုးတြင္ အသားပို၊ အနာျဖစ္ျခင္း၊ ဝက္သက္ေရာဂါ၊ ဆံုဆုိ႔နာ၊ အသံအိုး အက်ိတ္လံုးႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါတုိ႔ ျဖစ္သည္။ အသံအိုး ထိခိုက္၍လည္း အသံ ဝင္ႏုိင္သည္။ သိုင္းရြိဳက္ကလင္း ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈ လြန္ကဲျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ကိုယ္လံုးရွိ ၾကြက္သားမ်ား အားနည္းျခင္း၊ အရက္စြဲျခင္း၊ ေမးခိုင္ေရာဂါႏွင့္ တျခား ၾကြက္သားမ်ား တက္တတ္သည့္ ေဝဒနာမ်ား ေၾကာင့္လည္း အသံ ဝင္ႏိုင္သည္။ ဦးေႏွာက္အက်ိတ္ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာကိုယ္ အဆမတန္ မူမမွန္ ႀကီးထြားသည့္ ေရာဂါတြင္ အသံ ပ်က္ႏိုင္သည္။ အလြန္ အားနည္းျခင္း၊ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း တို႔တြင္ အသံပ်က္ေလ့ ရွိသည္။


+အသံမဝင္ရေအာင္ +

အသံဝင္ျခင္း မျဖစ္ေစရန္ အလြန္အမင္း ဟစ္ေအာ္ ေျပာဆိုျခင္း၊ မရပ္မနား အခ်ိန္ၾကာ ျမင့္စြာ စကားေျပာျခင္း၊ သီခ်င္း ဟစ္ေၾကြးျခင္းတို႔ကို ဆင္ျခင္သင့္သည္။ အစားမွန္၊ အေနမွန္ရန္ လုိအပ္သည္။ အသံျဖင့္ အဓိက နာမည္ႀကီးသူမ်ား (အဆိုေတာ္မ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဘုန္းႀကီးမ်ားသည္ တစ္လလွ်င္ သံုး၊ ေလးရက္ခန္႔ သီခ်င္းမဆို၊ တရားမေဟာဘဲ အနားေပးျခင္းျဖင့္ အသံဝင္ျခင္းကို ကာကြယ္ ႏုိင္သည္။) အကယ္၍ အသံ လြန္ကဲစြာ အသံုးမျပဳဘဲ အသံဝင္ အသံပ်က္လွ်င္၊ ႐ုတ္တရက္ အသံဝင္လာလွ်င္၊ မၾကာခဏ အသံဝင္တတ္လွ်င္၊ ရက္ၾကာျမင့္စြာ အသံဝင္၊ အသံပ်က္ေနလွ်င္ စေသာ သဘာဝမက်သည့္ အသံဝင္ျခင္းမ်ဳိး တို႔၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္းရင္း ေရာဂါမ်ား ရွိတတ္၍ ယင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚပါက နီးစပ္ရာ ဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္း အထူးကု ဆရာဝန္ထံ အခ်ိန္မီ သြားေရာက္ျပသ တုိင္ပင္၍ ထိေရာက္ေသာ ေဆးကုသမႈကို ေစာစီးစြာ ခံယူသင့္သည္။

+ဓာတ္စာ+

 ႏုိ႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားသည္ အဆုတ္၌ ခြၽဲ၊ သလိပ္ ျဖစ္ေပၚမႈ ပိုမ်ားလာသျဖင့္ အသံဝင္တာ မသက္သာျခင္း ျဖစ္သည္။ သၾကားႏွင့္ သၾကားဓာတ္ပိုသည့္ အစားအစာမ်ား ေရွာင္ရမည္။ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာ၊ အသင့္ အျမန္စား အစားအစာ (ဟမ္ဘာဂါ၊ စနပ္၊ ပီဇာ) မုန္႔မ်ား ေရွာင္ရမည္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ရမည္။ အသံအိုး နာေနသျဖင့္ စကားေျပာျခင္းမွ အနားယူရမည္။ အခ်ဥ္မ်ားသည့္ အစာ စားသင့္သည္။

+ေဆးစားျခင္း+

 ေလႁပြန္ ေရာင္ရမ္းနာ ကုသျခင္း၊ တီဘီေရာဂါ အတြက္ တီဘီေဆး (DOTS) ျဖင့္ ေျခာက္လ သို႔မဟုတ္ ရွစ္လ ၿပီးျပတ္ေအာင္ ကုသျခင္း လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၿပီး ဆရာဝန္၏ လမ္းၫႊန္မႈႏွင့္ ကုသမႈမ်ားကို ခံယူသင့္ ပါသည္။ ။

 *ေဒါက္တာ လြင္သန္႔ (ေဆး-၂)*

 Written by ေရႊတည္

Posted in: စာအုပ္မ်ား, ဗဟုသုတ